Σέρρες, Νέλλη Ευθυμίου: Ενημερωνόμαστε για τον καρκίνο του μαστού

Τα διάφορα εμβόλια έχουν αποδεδειγμένα προστατεύσει πολλές γενιές ανθρώπων από θανατηφόρες ασθένειες. Θα μπορούσαν όμως να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του καρκίνου;

Εδώ και δεκαετίες οι ερευνητές προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη φυσική δύναμη του ανθρωπίνου ανοσοποιητικού συστήματος για τον σκοπό αυτό. Παρά τις αρχικές απογοητεύσεις, οι επιστήμονες που μελετούν ειδικά τα εμβόλια κατά του καρκίνου πιστεύουν ότι τώρα βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ στον στόχο τους.

“Είναι μια πολύ συναρπαστική στιγμή για τον τομέα των εμβολίων”, λέει ο Vinod Balachandran, Χειρουργός με αντικείμενο  την Χειρουργική Ογκολογία στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Memorial Sloan Kettering της Νέας Υόρκης. «Έχουμε κάνει πολύ μεγάλη πρόοδο στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τους καρκίνους. Υπάρχουν υπό μελέτη διάφορα υποψήφια εμβόλια κατά του καρκίνου από ερευνητές σε όλο τον κόσμο».

Το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο του καρκίνου.  Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι καρκινικοί όγκοι αναπτύσσονται συνεχώς μέσα μας,  εξουδετερώνονται όμως από το ανοσοποιητικό μας σύστημα πριν γίνουν ανιχνεύσιμοι, μια διαδικασία γνωστή ως ανοσολογική επιτήρηση. Αυτοί που τελικά μετατρέπονται σε καρκίνο που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι αυτοί που έχουν ξεφύγει από αυτήν την ανοσοεπιτήρηση.

Οι νέες ερευνητικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν την ανάπτυξη τόσο προληπτικών όσο και θεραπευτικών εμβολίων, τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να διακρίνουν τα καρκινικά από τα φυσιολογικά κύτταρα με στόχο την πρόκληση ανοσολογικής απόκρισης εναντίον τους.

Η ιδέα ενός αντικαρκινικού εμβολίου είναι να ενεργοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα για να εντοπίσει τρόπους με τους οποίους τα καρκινικά κύτταρα αναγνωρίζονται πως είναι διαφορετικά από τα φυσιολογικά.

Τα προληπτικά εμβόλια για άτομα με προκακοήθεις βλάβες, όπως πολύποδες του παχέος εντέρου, έχουν σκοπό να  αποτρέψουν τους όγκους αυτούς από το να γίνουν κακοήθεις.

Τα θεραπευτικά εμβόλια, σε αντίθεση με τα προληπτικά, θεραπεύουν άτομα που έχουν ήδη καρκίνο επιτιθέμενα σε υπάρχοντα καρκινικά κύτταρα ή αποτρέποντας την υποτροπή.  Προτρέπουν έτσι το ανοσοποιητικό σύστημα να βρεί και να καταστρέψει καρκινικά κύτταρα που έχουν συγκεκριμένα αντιγόνα ειδικά για τον όγκο, αντιγόνα που δεν έχουν τα υγιή κύτταρα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα πειραματικά θεραπευτικά εμβόλια για τον καρκίνο είναι εξατομικευμένα, δηλαδή δημιουργούνται για ένα μόνο άτομο από δείγματα του όγκου αυτού του ασθενούς.  Γνωστά ως εμβόλια νεοαντιγόνων, ο στόχος τους είναι να στοχεύσουν τα νεοαντιγόνα , πρωτεΐνες που προέρχονται από μεταλλάξεις μοναδικές στα καρκινικά κύτταρα ενός ατόμου.

Η στόχευση νεοαντιγόνων είναι πραγματικά κάτι πολύ νέο και έχει δοκιμασθεί προσφατα  σε ασθενείς με μελάνωμα με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Ο  Dr. V.Balachandran στο Memorial της Νέας Υόρκης μελετά εμβόλια νεοαντιγόνων σε ασθενείς με έναν από τους πιο θανατηφόρους καρκίνους, τον καρκίνο του παγκρέατος, σε συνεργασία με επιστήμονες της BioNTech, της γερμανικής εταιρείας που συνεργάστηκε με την Pfizer για την παραγωγή του επιτυχημένου εμβολίου mRNA για τον κορονοϊό.  Χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία mRNA για την κατασκευή εξατομικευμένων εμβολίων τα οποία και έχουν δοκιμασθεί από το τέλος του 2019 σε 19 σε πρώτη φάση ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μισοί από τους ασθενείς παρουσίασαν μεγαλύτερο χρόνο επιβίωσης χωρίς υποτροπές σε σύγκριση με τους άλλους μισούς των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα δεν ανταποκρίθηκε.

Αν και η έρευνα συνεχίζεται με γρήγορους ρυθμούς, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ευρεία χρήση των εμβολίων κατά του καρκίνου απέχει ακόμη.  Ωστόσο, προβλέπουν ότι η χρήση τους αυτή θα γίνει κάποια στιγμή μια συνηθισμένη πρακτική.

«Πιστεύω ότι θα υπάρξει μια στιγμή στο μέλλον , λέει η μεγάλη ερευνήτρια Dr. Olivera Finn , Καθηγήτρια Ανοσοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, που ένας γιατρός θα είναι σε θέση να εντοπίσει τον κίνδυνο για ορισμένους καρκίνους και να χορηγήσει το απαραίτητο εμβόλιο για να τους αποτρέψει.Το πάθος μου είναι να προλάβω τον καρκίνο γιατί κανείς δεν πρέπει ποτέ να νοιώσει την εμπειρία να ακούσει τις λέξεις…Έχεις καρκίνο…  Η έρευνα όμως χρειάζεται αισιόδοξους ανθρώπους».

Και όπως ανέφερε στις αρχές του 20ου αιώνα ο σπουδαίος συγγραφέας Marcel Proust , την εποχή που υπήρχαν πολλές αντιφάσεις όσον αφορά τα θεραπευτικά πρωτόκολλα τα οποία συχνά αναιρούνταν  για να χρησιμοποιηθούν άλλα νεώτερα,

“Η πίστη στην Ιατρική θα ήταν η ύψιστη τρέλα αν το να μη πιστεύεις δεν ήταν ακόμη μεγαλύτερη”

Τα εμβόλια με την εξέλιξη της τεχνολογίας τους σώζουν και θα σώσουν πολλές ζωές ακόμη.

ΝΕΛΛΗ ΕΥΘΥΜΙΟΥ

Διευθύντρια ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ